سهام عادی (به انگلیسی: Common stock) سندی است که نشان میدهد یک سرمایهگذار، مالک درصد معینی از یک شرکت است، و درصد معینی از سود شرکت، و مزایای دیگری که به سهامداران تعلق میگیرد را دریافت خواهد کرد.
بایگانی ها
سود تقسیمی هر سهـم (DPS)
اگر به خاطر داشته باشید، گفتیم که شرکت ها، لزوما همه سودی را که در پایان سال مالی بدست می آورند، بین سهامداران توزیع نمی کنند و بخشی از آن را برای اجرای برنامه های توسعه ای شرکت، نگه می دارند. میزان سودی که به ازای هر سهـم، بین سهامداران توزیع می شود، سود تقسیمی هر سهم یا اصطلاحا DPS می گویند. اگر در مثال قبل، شرکت به ازای هر سهم، 300 تومان از 500 تومان سود را توزیع کند، DPS شرکت 300 تومان خواهد بود. تصمیم گیری درخصوص میزان تقسیم سود، در مجمع عادی سالیانه و با رأی گیری از سهامداران انجام می شود. پس از تصویب مبلغ سود تقسیمی، شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت 8 ماه، این مبلغ را به سهامداران بپردازد. البته معمولا شرکت ها سود سهامداران خرد را زودتر از این موعد، پرداخت می کنند. منظور از سهامداران خرد، سهامدارانی است که در مقایسه با سهمداران عمده، تعداد کمی از سهام شرکت را در اختیار دارند. سود تقسیمی هر سهم، به افرادی تعلق می گیرد که در زمان برگزاری مجمع شرکت، سهام آن شرکت را در اختیار داشته باشنـد. لازم به ذکر است که شرکتها، سیاستهای متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند، برخی ترجیح میدهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند، اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرحهای توسعهای، اختصاص میدهند. سرمایهگذاران باید هنگام انتخاب سهام، به سیاست شرکت در توزیع سود توجه داشته باشند، برای مثال، افرادی که دریافت سود مستمر برای آنها مطلوبیت دارد، ترجیح میدهند سهام شرکتهایی را بخرند که سود تقسیمی آنها بیشتر است، اما افرادی که دید بلندمدتتری دارند، بیشتر به سراغ شرکتهایی میروند که بجای درصد تقسیم سود زیاد، بخش عمده سود سالیانه را صرف توسعه فعالیتهای شرکت میکنند.
سود نقدی
از آنجا که شرکت ها همه سود خود را که در پایان سال مالی بدست می آورند،بین سهامداران توزیع نمی کنند وبخشی از آن را برای اجرای برنامه های توسعه ای شرکت،نگه می دارند.میزان سودی که به ازای هر سهم،بین سهامداران توزیع می شود،سود تقسیمی هر سهم یا DPS گوییم.به عنوان مثال اگر شرکت به ازای هر سهم 300 تومان از 500 تومان سود ا توزیع کند بنابراین سود نقدی شرکت 300 تومان خواهد بود.
سود هر سهـم (EPS)
اگر کل سودی را که شرکت در پایان سال مالی خود، بدست می آورد، بر تعداد سهام منتشر شده توسط شرکت تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر سود هر سهم است. برای مثال، اگر براساس اطلاعات مندرج در صورت سود و زیان، کل سود خالص شرکت در پایان سال مالی 500 میلیون تومان و تعداد سهام شرکت هم یک میلیون سهم باشد، سود هر سهم 500 تومان خواهد بود:
500=1000000 ÷ 500000000
شاخص
هرگاه میانگین قیمت همه سهام یا گروهی از سهم موجود در یک بازار را با اولین روز آن بازارمقایسه کنیم در واقع نوعی شاخص تعریف کرده ایم.برای مثال:شاخص بورس تهران با اندازه گیری میانگین قیمت کلیه ی سهام موجود درسال پایه 1369 عدد 100 درنظر گرفته شده است و با توجه به افزایش این میانگین عدد آن در حال حاضر محاسبه می شود.لازم به توضیح است شاخص فعلی بورس تهران مجموعه ای از افزایش قیمت و بازده نقدی سهام می باشد که از سال 1387 محاسبه می شود در حالی که قبل از این تاریخ بازده نقدی ( سود سالیانه )در شاخص تاثیر گذار نبوده است لذا مقایسه ی عدد فعلی شاخص با ارقام قبل از این تاریخ فاقد ارزش می باشد.از شاخص های مهم بازار می توان به شاخص کل قیمت،شاخص بازده نقدی،شاخص صنعت،شاخص 50 شرکت برتر و. اشاره کرد.
شاخص چیست؟
شاخص، در مفهوم کلی، معیاری است که براساس آن میتوان چیـزی را تشخیص داد. در بورس هم شاخصها، در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، میتوان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبههای مختلف، ارزیابی و حتی روند آینده بورس را پیشبینی کرد، بنابراین، طبیعتا باتوجه به نقش بسیار مهمی که شاخصهای بورس، در تصمیمگیری سرمایهگذاران ایفا میکنند، نوسانات شاخصها نیز برای سرمایهگذاران بسیار حائز اهمیت است. شاخصها بورس، انواع مختلفی دارند که هر کدام، وضعیت بورس را از جنبه خاصی نشان میدهد، بنابراین سرمایهگذاران در تحلیل شاخصهای بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه کافی داشته باشند. در ادامه، مهمترین شاخصهای بورس را به شما معرفی میکنیم.
شاخص کل
شاخص کـل که به آن شاخص قیمت و بازده نقدی هم میگویند، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است، به بیان سادهتر، “تغییرات شاخص کل در واقع بیانگر میانگین بازدهی سرمایهگذاران در بورس است”.
لازم است در این خصوص مقداری توضیح دهیم. اگر به خاطر داشته باشید، در برنامههای گذشته گفتیم که بازدهی سرمایهگذاران در بورس از دو طریق بدست میآید. اول دریافت سود نقدی سالیانه و دوم، تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایهگذاری. برای مثال، فردی را درنظر بگیرید که سهام شرکت الف را در ابتدای سال، با قیمت 150 تومان خریداری میکند. اگر قیمت سهام این فرد در پایان سال، به 180 تومان افزایش یابد و شرکت، در پایان سال نیز 15 تومان به عنوان سود نقدی، به ازای هر سهم توزیـع کند، این فرد مجموعا 45 تومان سود از محل افزایش قیمت سهم و دریافت سود نقدی بدست آورده است و بنابراین، بازدهی وی در پایان سال، 30 درصد خواهد بود، زیرا سرمایه وی از 150 تومان به 195 تومان افزایش یافته است.
شبکه معاملاتی غیرشفاف
شبکه معاملاتی غیرشفاف، (به انگلیسی: dark pool) سیستم معاملاتی جایگزین، از نوع شبکههای تقابل سفارش است، که امکان معامله اوراق بهادار را برای مؤسسات مالی فراهم میکند، بهطوریکه اطلاعات دفتر ثبت سفارش شبکه، در اختیار بازار قرار نمیگیرد.
شرکت مادر
شرکت مادر یا شرکت صاحب سهم یا شرکت مالک (به انگلیسی: Parent company) شرکتی است که سهام آن شرکت در مقابل شرکت دیگر (زیر مجموعه) به اندازه کافی (بیش از ۵۰ درصد) باشد تا کنترل مدیریت و عملیات بوسیله تاثیرگذاری و انتخاب هیات مدیره لحاظ گردد.
صف خرید و صف فروش
وقتی حجم تقاضا برای یک سهم در بورس، از حجم عرضه آن سهم بیشتر باشد، برای آن سهم صف خرید تشکیل می شود. تشکیل صف خرید برای یک سهم نشان دهنده اقبال سرمایه گذاران به آن سهم است.
در نقطه مقابل، وقتی حجم عرضـه یک سهم در بورس، بیشتر از حجم تقاضا برای آن سهم باشد، برای سهم مذکور صف فروش شکل می گیرد. تشکیل صف فروش برای یک سهم، می تواند حاکی از بی رغبتی سرمایه گذاران به آن سهـم است.
البته ذکر این نکته ضروری است که هر اندازه میزان نقدشوندگی در یک بورس بیشتر باشد، از حجم صفهی خرید و فروش سهام در آن بورس کاسته خواهد شد، زیرا در همه شرایط اعم از افزایش و کاهش قیمت سهام، همواره متقاضی برای سهام وجـود دارد و این، یعنی روانبودن فرایند معاملات در بورس و قابلیت نقدشوندگی بالا. در بورس ایران نیز در سال های اخیر، میزان نقدشوندگی بازار افزایش و از حجم صفهای خرید و فروش، تا حد زیـادی کاسته شده است.
نکته جالب و البته مهم درباره صف خرید و فروش این است که باتوجه به تأثیر لحظهای و بسیار سریع اطلاعات بر میزان عرضه و تقاضای سهام در بورس، معمولا بلافاصله پس از انتشار یک اطلاعات حائز اهمیت درخصوص سهام، صف خرید یا فروش برای آن سهم تشکیل میشود، بنابراین سرعت عمل سرمایهگذاران در تصمیمگیری برای خرید و فروش یک سهم در موفقیت آنها برای سرمایهگذاری بسیار حائز اهمیت است. برای مثال، انتشار خبری درخصوص آزادسازی نرخ سیمان، میتواند موجب انتظار سرمایهگذاران برای افراد درآمد و سودآوری شرکتهای سیمانی و در نتیجه، افزایش تقاضای آنها برای خرید سهام شود و همین امر، در فاصله کوتاهی، تشکیل صف خرید و افزایش قیمت سهام شرکتهای سیمانی را بدنبال خواهد داشت، بنابراین سرمایه گذارانی که زودتر از دیگران برای خرید این سهم اقدام کنند، طبیعتا بیشتر از دیگران سود بدست خواهند آورد.