وضعیتی در بازار که سهم یک یا چند بنگاه یا شرکت تولیدکننده، خریدار و فروشنده از عرضه و تقاضای بازار به میزانی باشد که قدرت تعیین قیمت و یا مقدار را در بازار داشته باشد، یا ورود بنگاههای جدید به بازار یا خروج از آن با محدودیت مواجه باشد.
بایگانی ها
انحصار
در علم اقتصاد، انحصار (به انگلیسی: monopoly) زمانی به وجود میآید که یک شخص ویژه یا یک سرمایهگذار کنترل کافی روی تولید یا خدمتی خاص دارد و به طور معنیداری برحسب اینکه افراد دیگر باید به آن دسترسی داشته باشند تعیین میشود.(این در تضاد باانحصار مصرف کننده است که در آن تنها یک شخص روی…ادامه مطلب
انحصار چندجانبه در طرف تقاضا (Oligopsony)
در زبان یونانی، oligo به معنای کم و Opsony به معنای خرید است. انحصار چندجانبه در طرف تقاضا، حالتی از بازار است که تعداد خریداران در بازار کم است، در صورتی که تعداد فروشندگان میتواند بسیار زیاد باشد. این حالت، معمولاً در بازار عوامل تولید (به ویژه نیروی انسانی) اتفاق میافتد که تعداد کمی از…ادامه مطلب
انحصار طبیعی
انحصار طبیعی یا وضعیت تکقطبی، وضعیتی است که یک شرکت تمامی یا بخش بزرگی از تقاضاهای خرید متقاضیان را فراهم میکند. همینطور وضعیت تک قطبی طبیعی وضعیتی است بر مبنای هزینه-فناوری یک صنعت که بیان میدارد:
بهترین و کاراترین اقدام برای کاهش هزینه تمام شده یک محصول در دراز مدت این است که آن محصول تنها در یک کارخانه مادر تولید شود. در بعضی موارد این وضعیت به عمده تامین کننده محصول در یک صنعت که اغلب اولین شرکت تولیدکننده محصول میباشد، یک برتری قابل توجه در زمینه میانگین هزینههای تمام شده برای تولید یک محصول در برابر دیگر شرکتهای رقیب میدهد. این وضعیت بیشتر در صنایعی ایجاد میشود که هزینههای اولیه بسیار غالبند و باعث ساخت اقتصادهایی در مقیاس بالا در مقابل اندازه بازار میشوند و از این رو موانعی را بر سر عرضه بوجود میآورند، نمونههایی که میتوان نام برد شرکتهای خدماترسان عمومی از جمله سرویسهای تامین آب و برق شهری میباشند.
ساخت شبکه ارتباطی (آب، خطوط لوله گاز، خطوط برق و تلفن) بسیار هزینه بر است. بخاطر همین، شرکتهای رقیب تمایلی به سرمایهگذاری پایهای که شرط اول برای رقابت در بازار تک قطبی مورد نیاز هست ندارند. با تمامی این موارد، امکان ایجاد شرایطی که در آن کنترل بازار عرضه تنها در دست چند شرکت بزرگ، حتی با وجود اینکه شرایط هزینهای صنعت دارای ویژگیهایی مشابه با ویژگیهای وضعیت تک قطبی باشد وجود دارد.
انحصار کامل (Monopoly)
در زبان یونانی، monos به معنای “تک” و polein به معنای فروش میباشد. در اقتصاد، انحصار در حالتی است که یک شرکت تسلط کامل و کافی بر روی کالا یا محصولی خاص دارد و میتواند مانعی برای ورود دیگر شرکتها در بازار ایجاد کند. حالت انحصار در حالت عدم وجود رقابت اقتصادی میان کالاهای جانشین…ادامه مطلب
انحصارچندجانبه(Oligopoly)
در اقتصاد، انحصار چندجانبه حالتی از ساختار بازار است که در آن تعداد کمی از تولیدکنندگان بر بازار یا صنعتی خاص تسلط دارند. Oligopoly در یونانی از جمع دو کلمه oligoi به معنای کم و polein به معنای فروختن تشکیل شدهاست. چون تعداد کمی تولیدکننده مسلط بر بازار وجود دارد، هر کدام از آنها از…ادامه مطلب
انحصارکامل در طرف تقاضا (Monopsony)
کلمه Monopsony کلمه ای یونانی است که از جمع دو کلمه monos به معنای تک و opsony به معنای خرید تشکیل شده است. انحصار کامل در طرف تقاضا، حالتی از ساختار بازار است که در آن تنها یک خریدار و تعداد زیادی فروشنده وجود دارد. این حالت نیز مانند انحصار طرف عرضه دارای عدم کارایی…ادامه مطلب