هیات داوری از نظر بررسی ماهیتی دعاوی ، عقود و معاملات  الزام به صدور حکم ، مستند بودن رای و فعالیت  مداوم و بدون وقفه  شبیه دادگاه ها  عمل می نماید، همانطور که دادگاه ها به حل و فصل دعاوی  و صدور حکم به جبران خسارات  می پردازند ، هیات داوری نیز  در حدود صلاحیت خود  به حل وفصل دعاوی ناشی از  فعالیت حرفه ای فعالان بازار می پردازد و نسبت به صدور حکم  مقتضی اقدام می نماید.

به عبارت دیگر هیات داوری با صدور حکم به جبران  خسارت مالی  و یا رد دعوای  خواهان ، فصل خصومت می نماید . لذا هر دو مرجع برای  تمیز و تشخیص واقعیت امر  بررسی و رسیدگی  ماهوی انجام داده  و می توانند از تحقیق  و استعلام  و استماع  شهادت  شهود در کشف حقیقت بهره ببرند.

در واقع رسیدگی هر دو مرجع  ترافعی می باشد . اعضای هیات داوری  از لحاظ اوصاف  اعضا ، صلاحیت ذاتی  ، مقام  انتصاب کننده  متمایز از دادگاه های  دادگستری است  و مانع از آن می شود  که هیات داوری  را یک مرجع قضایی  به معنای اخص بدانیم  زیرا دو عضو از اعضای  آن غیر قضایی  بودهو به علاوه منصوب قوه  مجریه اند نه قضاییه . با توجه به توضیحات فوق در خصوص  ماهیت هیات داوری  گفته شده است:

اولا این مرجع یک مرجع قضایی است  ثانیا با توجه به اینکه قضات آن به طور کامل  توسط قوه قضایه منصوب  نمی گردند ، مرجعی غیر دادگستری است  ثالثا این مرجع  مرجعی اختصاصی است  زیرا صلاحیت آن منحصر به مواردی است که به موجب  قانون بر عهده آنان گذارده شده است.  نتیجه اینکه هیات داوری  بورس در ایران  دارای ماهیت قضایی است  و از مراجع اختصاصی غیر دادگستری  به شمار می آید ( مبین ۱۳۸۹، ۴۹) با تایید نظر ذکر شده   می توان گفت ایم مرجع  به طور قطع یک مرجع  اختصاصی است  ، زیرا صلاحیت آن خاص است  و همچون دادگاه ها مرجع رسیدگی به  تظلمات عمومی نیست . اما با توجه به تفاوت  آن با سایر  مراجع اختصاصی  به نظر یک مرجع  اختصاصی غیر دادگستری است  که در مقایسه با سایر مراجع   اختصاصی از اوصاف و امتیازات بیشتری  برخوردار است چرا که یک مقام قضایی  برجسته و با تجربه  در راس آن قرار دارد ، ماهیت رسیدگی ها  وآرا احکام حقوقی و قضایی است وبه تصریح قانون گذار آرای آن قطعی  و لازم الاجرا است.

Related entries